تاريخچه استان اردبیل

استان‌ اردبيل‌ با 18050 كيلومتر مربع‌ وسعت‌ در شمال‌ غرب‌ فلات‌ ايران‌ قرار دارد . اردبيل ‌، خلخال ‌، مشكين‌ شهر ، گرمي ‌، بيله‌سوار و پارس‌آباد از شهرهاي‌ مهم‌ استان‌ و شهر تاريخي‌ و مذهبي‌ اردبيل ‌، مركز آن‌ است ‌. از استان‌ اردبيل‌ ۵/282 كيلومتر با جمهوري‌ آذربايجان‌ مرز مشترك‌ دارند . در 159 كيلومتر از مرز مشترك‌ رودهاي‌ ارس‌ و بالهارود جريان‌ دارند . دو نقطه‌ اصلاندوز و بيله‌ سوار مغان‌ با جمهوري‌ آذربايجان‌ ارتباط‌ زميني‌ دارد .
محور اردبيل‌ - آستارا (گردنه‌ حيران‌) نزديكترين‌ راه‌ ارتباطي‌ استان‌ با مركز كشور است ‌. اين‌ راه‌ شهرستان‌هاي‌ استان‌ اردبيل‌ را از راه‌ رشت‌ و قزوين‌ به ‌تهران‌ وصل‌ مي‌كند . قله‌ سبلان‌ با 4811 متر ارتفاع‌ بلندترين‌ نقطه‌ اين‌ استان‌ است‌ و در شمال‌ غربي‌ شهرستان‌ اردبيل‌ واقع‌ شده‌ است‌ . استان‌ اردبيل‌ در سال‌ 1375 حدود 011/168/1 نفر جمعيت‌ داشته‌ است‌ كه‌ 7/48 درصد آن‌ شهرنشين ‌، 1/۵1درصد آن‌ روستانشين‌ و 2/2 درصد ديگر آن‌ غير ساكن‌ و عشاير بوده‌اند .
تاريخ‌ استان‌ اردبيل‌ با تاريخ‌ سرزمين‌ آذربايجان‌ در آميخته‌ است ‌. بسياري‌ از مورخان‌ اسلامي ‌بناي‌ شهر اردبيل‌ را به‌ فيروز پادشاه‌ ساساني‌ (489 - 457 م‌) نسبت‌ مي‌دهند و بر همين‌ اساس‌ شهر اردبيل‌ بيش ‌از 1500 سال‌ قدمت‌ تاريخي‌ دارد . اردبيل‌ در زمان‌ هخامنشيان‌ اهميت‌ سياسي‌ و نظامي‌ مهمي‌ داشت‌ و مركز استقرار اردوي‌ ايران‌ جهت‌ حفظ‌ و نگهداري‌ مرزهاي‌ شمالي‌ ايران‌ بود . به‌ روايت‌ اوستا ، زردشت‌ پيامبر ايراني‌ در كنار رود «دائي‌يتا» كه‌ امروزه‌ ارس‌ ناميده‌ مي‌شود به‌ دنيا آمده‌ و كتاب‌ خود را در كوهستان‌ سبلان‌ تحرير كرده‌ و براي‌ ترويج‌ دين‌ خود به‌ شهر اردبيل‌ روي‌ آورده‌ است ‌.
در زمان‌ حمله‌ عرب‌ها به‌ ايران‌ (22 هجري‌ قمري‌) اردبيل‌ بزرگترين‌ شهر آذربايجان‌ بود كه‌ به‌ دست‌ سپاهيان‌ اسلام‌ افتاد . بين‌ سال‌هاي‌ 267 تا 317 ه. ق‌ اين‌ شهر مركز حكمراني‌ طايفه‌ بني‌ ساج‌ بود كه‌ حكومت‌ را از مراغه‌ به‌ اردبيل‌ انتقال‌ داده‌ بودند . اردبيل‌ تا حمله‌ مغول‌ مركز حكومت‌ آذربايجان‌ بود . شاه‌ اسماعيل‌ براي‌ تشكيل‌حكومت‌ واحد ايراني‌ از اردبيل‌ قيام‌ كرد و تبريز را در سال‌ 906 ه.ق‌ پايتخت‌ رسمي‌ ايران‌ قرار داد .
در دوره ‌صفوي‌ اردبيل‌ از لحاظ‌ سياسي‌ و اقتصادي‌ سرآمد شهرهاي‌ ايران‌ بود . اين‌ شهر در مسير شاهراه‌ تجاري‌ ايران‌ و اروپا قرار داشت‌ و ابريشم‌ و مال‌ التجاره‌ وارده‌ از گيلان‌ از طريق‌ اردبيل‌ به‌ اروپا صادر مي‌شد . علاوه‌ بر اهميت‌ جاذبه‌هاي‌ طبيعي‌ و تاريخي‌ كه‌ زمينه‌ مناسبي‌ را براي‌ توسعه‌ اقتصادي‌ - اجتماعي‌ استان ‌اردبيل‌ فراهم‌ آورده‌اند ، موقعيت‌ استراتژيك‌ اين‌ استان‌ بويژه‌ از نظر توريسم‌ عبوري‌ و بازرگاني ‌، اين‌ شهر را در اهميت‌ درجه‌ اول‌ قرار داده‌ است ‌.
گرايش‌هاي‌ قومي‌ و فرهنگي‌ اخير كه‌ مابين‌ آذربايجان‌ ايران‌ و جمهوري ‌آذربايجان‌ بوجود آمده‌ جريان‌ توريستي‌ دائمي‌ مابين‌ اين‌ جمهوري‌ و استان‌ اردبيل‌ را گسترش‌ داده‌ است‌ . شهرستان‌ اردبيل‌ از ارتفاعات‌ كوهستان‌هاي‌ سبلان‌ ، طالش‌ و بزغوش ‌، متأثر است ‌. بيشتر نواحي‌ اردبيل‌ بيش‌ از 3 هزار متر از سطح‌ دريا ارتفاع‌ دارد . قله‌ سبلان‌ با ارتفاع‌ 4811 متر در شمال‌ غربي ‌اين‌ شهرستان‌ واقع‌ شده‌ و در اعتدال‌ هواي‌ آن‌ نقش‌ عمده‌اي‌ دارد . شهرستان‌ اردبيل‌ از مناطق‌ سردسير ايران‌ است ‌و بين‌ ۵ تا 8 ماه‌ در سال‌ سرد است‌ . زمستان‌هاي‌ بسيار سرد و تابستان‌هاي‌ معتدل‌ از ويژگي‌هاي‌ آب‌ و هوائي‌ اردبيل‌ است .‌

موزه های استان اردبیل
موزه‌ مجموعه‌ شيخ‌ صفي ، اردبيل‌
صنایع دستی استان اردبیل

صنايع‌ دستي‌ استان‌ اردبيل‌ بسيار متنوع‌ است‌ . انواع‌ دست‌ باف‌هاي‌ فرش‌ ، مسند ، شال‌ ، ورني‌ ، گليم‌ ، جاجيم‌ ، پشتي‌ ، قلاب‌ ، خورجين‌ و انواع‌ صنايع‌ دستي‌ فلزي‌ ، چوبي‌ ، مسي‌ ، برنجي‌ ، نقره‌ كاري‌ ، قلمكاري‌ ، خاتم‌ كاري‌ و سفال‌ گري‌ و ... از نمونه‌هاي‌ صنايع‌ دستي‌ شهرها و روستاها و عشاير استان‌ اردبيل‌ را تشكيل‌ مي‌دهد . انواع‌ شيريني‌ ، حلوا و عسل‌ اردبيل‌ نيز معروف‌ است‌

آثار باستانی استان اردبیل
آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی

آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی جزئیات

بازار تاریخی اردبیل

بازار تاریخی اردبیل جزئیات

سبلان

سبلان جزئیات

بقعه سید امین‌الدین جبراییل

بقعه سید امین‌الدین جبراییل جزئیات

موزه مردم‌شناسی اردبیل

موزه مردم‌شناسی اردبیل جزئیات

دریاچه شورابیل

دریاچه شورابیل جزئیات

پیست اسکی آلوارس

پیست اسکی آلوارس جزئیات

مقبره کشته‌شدگان جنگ چالدران

مقبره کشته‌شدگان جنگ چالدران جزئیات

منطقه گردشگری کپز

منطقه گردشگری کپز جزئیات

دیو قالاسی

دیو قالاسی جزئیات

دژ قهقهه

دژ قهقهه جزئیات